Chcemë pòznac Lãbórg | Paul Nipkov (1)
Piotr Ciskowski 1 kwietnia 2019
Dzysô më zaczinómë nową seriã „Chcemë pòznac Lãbórg”. Chcemë òdkrëc przed wama krëjamnotë lãbòrsczich strón, jaczé më sami pòznôwómë ju wnet òd rokù nadôwaniô.
Czekawé historie, lëdze i place – ò tim wa mdzeta czëła w kòżdi pòniedzôłk i strzodã przez miesądz. Dzysô ò ùrodzonym w Lãbòrgù Paùlu Nipkòwie, chtërnémù przëszło żëc w czekawëch czasach. Gôdô adiunkt mùzeùm w Lãbòrgù Òrszula Walbùrg. W ti gòdzënie wicy ò Paùlu Nipkòwie, co mô kaszëbsczé kòrzenie, a gôdô sã, że òn je ùtwórcą telewizje.
W pierszim parce serie Chcemë pòznac Lãbórg Adóm Hébel rôczi, żebë copnąc sã w czasu do cządu, czej jesz nie bëło telewizje. Bëła za to wizjô w głowie chłopa z Lãbòrga, żebë przesélac rëszny òbrôz midzë lëdzama. Ò Nipkòwie pamiãtają nié le w Berlënie, ale Lãbórg mô skòpicą nórtów, jaczé mają jegò szlachë. Pòznómë je za czile minut w pòsobny òdsłonie.
Lãbórg to miasto, jaczé zrodzëło òjca telewizje. To znaczi ùtwórca teòrie, jakô pózni bëła przëjãtô przez drëdżich. Béł to richtich òbarchniałi ùczałi, czë mòże òdemkłi człowiek? To klarëje Òrszula Walbùrg z lãbòrsczégò mùzeùm, do tegò pòwiôdô, jak miasto ùpamiãtniwô wënalazcã. Wicy ò Paùlu Nipkòwie mòżemë sã doznac w mùzeùm w Lãbòrgù. Szpecjalny wëstôwk, nié le ò wiôldżim wënalazcë, le téż historie telewzje to téma, jaką sã zajimiemë pò paùze.
Bòhatérą pierszégò dzéla serie Chcemë pòznac Lãbórg je ùtwórca tarczë, jakô pòzwòliwô na przesélanié òbrazu, mòżemë rzec, że je to prototip wideòrozmòwów. Na zôczątkù XX stalata stwòrził to Paùel Nipkow, chtërnémù je pòswiãcony wëstôwk. W zalë, jakô przódë bëła jegò gabinetã widzymë jak przez lata rozwijałë sã telewizorë, chtërnëch bez tegò kaszëbsczégò wënalazcë bë pewno nie bëło. Ten a jiné wëstôwczi mòże òbezdrzec w Mùzeùm w Lãbòrgù przë sztrasë Młinarsczi 14-15.
W strzodowim dzélu serie „Chcemë pòznac Lãbórg” zazdrzimë do dwùch szkòłów dze ùczą kaszëbsczégò.