„Wanożnicë”: Nowoczesny Spektakl o Kaszubach Zaczyna Stulecie Gdyni

Katarzyna Szyngiera, reżyserka i laureatka Paszportów Polityki, w rozmowie z Radiem Kaszëbë uchyliła rąbka tajemnicy na temat spektaklu dyplomowego „Wanożnicë” („Wędrowcy”). Produkcja, wystawiana przez studentów Studium Wokalno-Aktorskiego przy Teatrze Muzycznym w Gdyni, jest nie tylko artystycznym głosem w sprawie kaszubskiej tożsamości, ale także oficjalnie inauguruje obchody stulecia Gdyni. Spektakl, oparty na współczesnej muzyce Olo Walickiego, ma szansę stać się jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w regionie, przełamując stereotypy dotyczące kaszubskiej kultury.

Odkrywanie Kaszubskiej Tożsamości: Od Miejsca do Spektaklu

Katarzyna Szyngiera, której mama jest Kaszubką, od dawna marzyła o stworzeniu spektaklu na temat Kaszub, zauważając, że jest to tożsamość relatywnie rzadko eksploatowana na deskach teatralnych, w przeciwieństwie do, na przykład, Śląska. Reżyserka podkreśliła, że historia, kultura i tradycja Kaszub to prawdziwa „kopalnia” materiału na setki spektakli. Początkowo pomysł nie spotkał się z entuzjazmem studentów, dla których temat Kaszub wydawał się z pozoru „lokalny i ludowy”. Dopiero w trakcie pracy, przy kolejnych wersjach scenariusza, temat zaczął rezonować. Studenci, po wizycie we Wdzydzach i spotkaniu z profesorem Cezarym Obracht-Prondzyńskim, zaczęli dostrzegać, że kaszubskość jest czymś „zupełnie innym niż z pozoru się wydawało”.

Współczesne Brzmienie Kaszub

„Wanożnicë” to spektakl muzyczny, mający na celu zaprezentowanie umiejętności dyplomantów. Kluczowym materiałem muzycznym stały się utwory Olo Walickiego z płyt „Kaszebë 1” (z tekstami Damroki Kwidzińskiej) i „Kaszebë 2” (z tekstami różnych artystów, w tym Doroty Masłowskiej i Tymona Tymańskiego). Reżyserka stworzyła miks tych utworów, który gwarantuje, że nie jest to „klasyczny folk”, ani „cepeliowy” spektakl. Muzyka łączy tradycyjne motywy z jazzem i indie rockiem, będąc idealnym odzwierciedleniem Gdyni – „tradycji połączonej z nowoczesnością”. Fabuła spektaklu opowiada o grupie młodych ludzi, którzy jadą pod namiot, a ich przygody – oraz różnego rodzaju wierzenia i zabobony – „przychodzą wraz z mrokiem, z tej ziemi”. Szyngiera określiła ten klimat jako połączenie „The Blair Witch Project” z „kaszubskimi zaduszkami”.

Język i Wkład w Obchody Stulecia Gdyni

Spektakl ma znaczący wymiar lokalny. Choć dominującym językiem jest polski, 10-20% tekstu jest w języku kaszubskim (mówionym i śpiewanym). Ze względu na widzów dostępne będą napisy. Studenci, aby zapewnić poprawność wymowy, pracowali pod okiem specjalnej „Komisji Kaszubskiej”, w skład której weszli m.in. aktor Bernard Szyc. Co najważniejsze, „Wanożnicë” wpisują się w obchody 100-lecia Gdyni. Spektakl ma przypominać, że Gdynia to nie tylko nowoczesny port i historia budowniczych, którzy przyjechali z Polski, ale także lokalna kaszubska tradycja i kultura, która była tu obecna i współtworzyła to miasto.

Emocje na Scenie i Długowieczność Spektaklu

Reżyserka zapewnia, że widzowie mogą spodziewać się bardzo różnych emocji. Spektakl ma zaczynać się „bardzo wesoło”, przepełniony „świeżą, intensywną energią” młodych aktorów, ale zawiera także momenty poruszające trudniejsze wątki lokalnej historii, które „skłaniają do refleksji”. „Wanożnicë” będą grane w Teatrze Muzycznym na Scenie Kameralnej do kwietnia 2026 roku. Jest to element programu szkolnego, ale zarówno Teatr, jak i Fundacja Baduszkowcy mają nadzieję, że jeśli widzowie dopiszą, spektakl będzie pokazywany dłużej.

Fot. Bartek Warzecha