J. Gostkowska: Sekrety kaszubskiego śpiewu i tańca

 

W porannej rozmowie Radia Kaszëbë gościła Joanna Gostkowska, wiceprezeska Stowarzyszenia Trójwiejska, która z pasją promuje tradycyjną kulturę kaszubską i regionalną w Trójmieście. W rozmowie na temat zbliżającego się „Na AndrzeJo!” Andrzejkowego warsztatu śpiewu i potańce z Kaszubskiej” poruszono temat autentyczności, roli rekonstrukcji w ożywianiu zapomnianych melodii oraz znaczenia kultywowania wiejskich tradycji w miejskim środowisku. Gostkowska zaprosiła słuchaczy do wzięcia udziału w spontanicznej zabawie, która odbędzie się już 29 listopada, podkreślając, że „potańc jest dla wszystkich”.

 

Dlaczego Kultura Wiejska w Mieście Ma Znaczenie?

Joanna Gostkowska zaznaczyła, że większość z nas ma wiejskie korzenie, a Stowarzyszenie Trójwiejska dąży do przypomnienia, jak autentyczna kultura tradycyjna rzeczywiście wyglądała – bez stylizacji znanej z zespołów folklorystycznych. Kluczowym celem jest uratowanie muzyki, która mogłaby odejść w niepamięć, poprzez jej przekazywanie i rekonstruowanie. Dotyczy to zwłaszcza muzyki kaszubskiej, która często jest odtwarzana na podstawie starych archiwów i zapisów w śpiewnikach zebranych przez etnografów. Stowarzyszenie skupia się na muzyce użytkowej, do tańca, z wielu regionów Polski, choć Kaszuby są dla wiceprezeski szczególnie ważne ze względu na jej osobiste pochodzenie.

Spotkania z Ostatnimi Świadkami Tradycji

Stowarzyszenie Trójwiejska aktywnie dokumentuje śpiewaków i muzykantów wiejskich. Najcenniejszym źródłem wiedzy jest 90-letni Władysław Jankowski z Chwaszczyna, który jest „nosicielem starych melodii”, granych tuż po wojnie. Jego przyjaźń z Mirosławem Sobiszem z Przodkowa pozwala na zachowanie i przekazywanie tego unikalnego repertuaru młodszemu pokoleniu muzyków, takich jak skrzypek Piotr Kluczek. Repertuar, który czerpie z nagrań z lat 50. z ogólnopolskiej akcji zbierania folkloru, oraz ze śpiewników etnografów (Roppel, Kirstein), zawiera warianty melodii, które są dziś zapomniane i nie są wykorzystywane przez współczesne zespoły.

Potańc: Zabawa Spontaniczna i Użytkowa

Tradycyjny potaniec, który odbędzie się w ramach „Andrzejo Andrzejkowego”, ma odtworzyć dawny sposób zabawy – taki jak na weselach, gdzie wszyscy biorą czynny udział. Tańczy się głównie Polki, Walczyki i Rheinlandry, a także typowo kaszubskie tańce jak Quesider – taniec rozpoczynający najważniejsze zabawy. Gostkowska uspokaja, że nie jest to konkurs; każdy może tańczyć, a bywalcy chętnie pomagają podpatrzeć kroki. Wystarczy „umieć chodzić i umieć mówić”, by wziąć udział w spontanicznej zabawie. Wydarzenie odbędzie się 29 listopada (sobota) w Paszczy Lwa, w formie wymiany pokoleń muzykantów.

Warsztaty Śpiewu Kaszubskiego – Odkrywanie Autentyczności

Przed potańcówką, w godzinach 16:00-18:30, odbędą się warsztaty śpiewu kaszubskiego, prowadzone przez Joannę Gostkowską. Jest to okazja do poznania pieśni, które są oparte na materiałach źródłowych, a nie na aranżacjach. Szczególny nacisk położony zostanie na kontekst pieśni oraz zapis i wymowę języka kaszubskiego, co jest cenną lekcją dla osób niezaznajomionych z nim. Trójwiejska zaprasza na to wydarzenie, które stanowi połączenie edukacji historycznej z autentyczną, żywiołową zabawą.